Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ, trên cơ sở kế thừa, phát huy những đổi mới của Quốc hội khóa XIV, từ đầu nhiệm kỳ khoá XV đến nay, Quốc hội đã có những đổi mới rất hiệu quả trong hoạt động giám sát như: Chỉ trình Quốc hội thông qua Nghị quyết về chuyên đề giám sát và ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập Đoàn giám sát và chuẩn bị kỹ lưỡng, cho ý kiến nhiều vòng về Đề cương giám sát chi tiết, kế hoạch giám sát cụ thể, lựa chọn các đơn vị, bộ, ngành, địa phương làm việc trực tiếp. Đặc biệt, lần đầu tiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; có các cơ chế huy động đội ngũ chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý tham gia giám sát; giao nhiệm vụ để Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND các địa phương tiến hành giám sát, đánh giá từ thực tiễn thi hành chính sách, pháp luật tại địa phương, báo cáo kết quả cho Đoàn giám sát… Chính sự kỹ lưỡng, bài bản, quyết liệt ngay từ trong khâu chuẩn bị và tổ chức triển khai các chuyên đề giám sát tối cao về quy hoạch, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí… như vậy đã tạo nên những chuyển biến trong thực tế. Đơn cử như vừa qua, một số địa phương đã quyết liệt thu hồi hàng chục nghìn héc-ta đất dự án treo. Theo Chủ tịch Quốc hội, những chuyển động như vậy cho thấy tác động lan tỏa của hoạt động giám sát, “không chỉ là chuyển động trong ý thức mà còn cả trong hành động”. Hay trong hoạt động chất vấn, kế thừa đổi mới hỏi nhanh – đáp gọn của Quốc hội khoá XIV, Quốc hội khoá XV đã có những điều chỉnh tuy nhỏ như đại biểu Quốc hội chỉ nêu 1-2 câu hỏi trong một lần chất vấn, chỉ tranh luận giữa đại biểu Quốc hội với Bộ trưởng, trưởng ngành, tăng cường tranh luận… cũng đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Hay nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn nêu rõ nhiệm vụ, trách nhiệm của từng Bộ trưởng, trưởng ngành, kèm theo thời hạn hoàn thành cụ thể…, không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội mà còn giúp Chính phủ chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra các bộ, ngành thực hiện nhiệm vụ.

Từ những đổi mới nêu trên, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, thực tế cho thấy có những bất cập, vướng mắc không phải do luật mà do khâu tổ chức thực hiện, chỉ đạo điều hành. Do đó, Ban Chỉ đạo cần tổng kết kỹ lưỡng thực tiễn; các kiến nghị, đề xuất cần phân định theo nhóm gồm: Nhóm giải pháp về hoàn thiện pháp luật, sửa đổi, bổ sung quy định trong luật, nghị quyết và nhóm giải pháp trong tổ chức thực hiện, điều hành, triển khai các hoạt động giám sát. Trước mắt cần tập trung vào các đề xuất sửa đổi, bổ sung các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội liên quan đến hoạt động giám sát; kiến nghị về tổ chức triển khai các hoạt động giám sát, chú trọng khâu hậu giám sát như: Đoàn giám sát theo thẩm quyền kiểm tra lại việc thực hiện kiến nghị, nghị quyết giám sát; tăng cường trách nhiệm giải trình, công bố công khai kết quả thực hiện kết luận, nghị quyết giám sát... Cùng với đó là các giải pháp về cơ sở dữ liệu, nhân sự, phối hợp thực hiện và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng chủ thể liên quan./.