Đẩy mạnh hợp tác thực chất, cùng có lợi

Mới đây nhất, trong khuôn khổ chuyến thăm tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, chiều 15.8.2023, tiếp ông Vương Ninh - Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đề nghị phấn đấu nâng kim ngạch thương mại Việt Nam với tỉnh Vân Nam lên mức 5 tỉ USD trong một vài năm tới; tăng cường kết nối cơ sở hạ tầng giao thông đường sắt và đường bộ; thúc đẩy hợp tác du lịch.

Bí thư Tỉnh ủy Vương Ninh khẳng định, sẵn sàng phát huy hiệu quả vai trò của các cơ chế hợp tác, làm sâu sắc hợp tác kinh tế - thương mại, tăng cường hợp tác kết nối cơ sở hạ tầng; thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực y tế, văn hóa, giáo dục, du lịch, góp phần củng cố quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Trung Quốc - Việt Nam.

Trước đó, chiều 28.3.2023, tiếp ông Vương Ninh - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam thăm Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng mong muốn tỉnh Vân Nam và các địa phương biên giới Việt Nam là tiên phong trong thực hiện nhận thức chung giữa lãnh đạo cấp cao, tiếp tục quán triệt về tình hữu nghị và tầm quan trọng của quan hệ Việt - Trung, cụ thể hóa tuyên bố chung đạt được trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc vừa qua.

Trong cuộc gặp này, Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam khẳng định, tỉnh Vân Nam sẽ đẩy mạnh hợp tác thực chất, cùng có lợi giữa hai bên, nhất là trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, nông nghiệp, du lịch.

Cũng trong ngày 28.3.2023, làm việc với ông Vương Ninh - Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, việc ông Vương Ninh lựa chọn Việt Nam là điểm đầu trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên trên cương vị Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam thể hiện sự coi trọng thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện với các địa phương của Việt Nam, trong đó có lĩnh vực kinh tế, thương mại.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, tỉnh Vân Nam có vị trí quan trọng trong tổng thể hợp tác kinh tế thương mại Việt - Trung, là địa bàn có ý nghĩa quan trọng để Việt Nam có thể thâm nhập vào thị trường phía tây nam Trung Quốc.

Tuy nhiên, kim ngạch thương mại Việt Nam với Vân Nam hiện nay còn rất khiêm tốn, mới chỉ chiếm chưa đến 5% thương mại Việt Nam - Trung Quốc, chưa phản ánh đúng tiềm năng, nhu cầu hợp tác của hai bên, đồng thời cũng chưa đáp ứng được kỳ vọng của lãnh đạo cấp cao hai nước.

Trên tinh thần đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã trao đổi với ông Vương Ninh các đề xuất nhằm thúc đẩy, tạo đột phá hợp tác kinh tế thương mại, hỗ trợ các doanh nghiệp hai bên như: Thuận lợi hóa thông quan tại các cửa khẩu biên giới tiếp giáp với Việt Nam; Phối hợp tạo thuận lợi cho xuất khẩu thủy hải sản của Việt Nam sang Trung Quốc qua địa bàn tỉnh Vân Nam; Hỗ trợ kết nối doanh nghiệp và tham dự các hội chợ triển lãm...

Bộ trưởng cũng đề nghị phía Vân Nam nghiên cứu các giải pháp hỗ trợ giảm chi phí logistics và nâng cấp hạ tầng phục vụ nhập khẩu thủy hải sản từ Việt Nam; qua đó đưa mặt hàng này trở thành “điểm tăng trưởng mới” trong thương mại Việt Nam – Vân Nam.

Thúc đẩy, tạo đột phá hợp tác kinh tế - thương mại

Trước đó, ngày 27.3, hội nghị thường niên lần thứ 3 giữa Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh: Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên (Việt Nam) và Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam (Trung Quốc) tổ chức tại Hà Giang đã nhất trí duy trì hoạt động thương mại thông suốt tại các cửa khẩu biên giới, nâng cao năng lực thông quan, tránh hiện tượng ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu; khôi phục lại hoạt động giao thương tại các lối mở, cặp chợ biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới. Đồng thời, các địa phương tích cực đẩy nhanh tiến độ mở mới, nâng cấp các cửa khẩu, lối mở; khôi phục việc luân phiên tổ chức các hội chợ thương mại du lịch quốc tế, hội nghị xúc tiến đầu tư, thương mại Việt - Trung trực tiếp tại hai bên.

Tỉnh Vân Nam nằm ở khu vực tây nam Trung Quốc với dân số trên 47 triệu dân, có diện tích 394.000km2, đường biên giới tiếp giáp với Việt Nam dài khoảng 750km. Với Việt Nam, tỉnh Vân Nam có 3 cửa khẩu quốc tế (1 cửa khẩu hàng không và 2 cửa khẩu đường bộ); 2 cửa khẩu quốc gia. Ngoài ra, Vân Nam còn có hệ thống gồm 16 chợ biên giới.

Theo Bộ Công Thương, trong giai đoạn 2017 - 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc không ngừng tăng.

Năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu hai bên đạt 5,16 tỉ USD, trong đó xuất khẩu của Vân Nam đạt 3,98 tỉ USD, nhập khẩu đạt 1,18 tỉ USD. Riêng năm 2022, do tình hình dịch COVID-19 tại Vân Nam diễn biến phức tạp dẫn đến việc kim ngạch thương mại hai chiều giữa tỉnh Vân Nam với Việt Nam không tăng như các năm trước.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Vân Nam vào Việt Nam gồm: Than cốc, phân bón, năng lượng điện, máy móc thiết bị điện, hóa chất khác, nông sản (các loại rau, củ, quả…). Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của Vân Nam gồm: Phốt pho vàng, hoa quả nhiệt đới (thanh long, xoài, chuối, dưa hấu, vải, nhãn..), sản phẩm gỗ, ván bóc, dược liệu, sắn tươi, tinh bột sắn, nông sản, thủy hải sản...