1.  Cấm điều khiển mô tô, xe gắn máy khi đã uống rượu bia 

Quốc hội mới đây đã thông qua Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019 vào ngày 14/6/2019. Một trong những nội dung đáng chú ý đó là quy định về việc cấm điều khiển mô tô, xe gắn máy khi có rượu, bia tại khoản 6 Điều 5:

“Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”.

Như vậy, việc cấm lái xe khi vừa uống rượu, bia đã chính thức được luật hóa. Theo đó, người tham gia giao thông chỉ được chọn hoặc uống rượu bia, hoặc lái xe.

Ngoài ra, Luật này cũng đưa ra quy định cơ sở bán, rượu, bia phải dán thông báo không bán rượu, bia cho người dưới 18 tuổi tạinkhoản 5 Điều 32:

“Cơ sở bán, rượu, bia phải niêm yết thông báo không bán rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi. Trường hợp nghi ngờ về độ tuổi của người mua rượu, bia thì người bán có quyền yêu cầu người mua xuất trình giấy tờ chứng minh.”

Mặt khác, kể từ ngày Luật này có hiệu lực sẽ không được mở mới các điểm bán rượu, bia để tiêu dùng tại chỗ trong bán kính 100m tính từ khuôn viên của cơ sở y tế, nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông.

>>> Luật này có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

2.  Phạm nhân là người đồng tính có thể được giam giữ riêng

Luật Thi hành án hình sự 2019 cũng là một trong những Luật sắp có hiệu lực tới đây. Một quy định mới được đánh giá là bắt kịp tình hình xã hội hiện nay đó là khoản 3 Điều 30 của:

 “Phạm nhân là người đồng tính, người chuyển đổi giới tính, người chưa xác định rõ giới tính có thể được giam giữ riêng”.

 Đây là quy định hoàn toàn mới so với Luật thi hành án hình sự 2010, hiện nay pháp luật thi hành án hình sự không ghi nhận vấn đề này.

 >>> Luật này có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

3.  Không để vật nuôi chứng kiến đồng loại bị giết mổ

Sắp tới, Luật Chăn nuôi năm 2018 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2020 (Luật này ban hành thay thế Pháp lệnh Giống vật nuôi 2004). Trong đó, đáng chú ý đó là những quy định mới liên quan đến đối xử nhân đạo với vật nuôi. Tại Điều 71 về đối xử nhân đạo với vật nuôi trong giết mổ có quy định:

“Cơ sở giết mổ vật nuôi phải thực hiện các yêu cầu sau đây:

1. Có nơi lưu giữ vật nuôi bảo đảm vệ sinh; cung cấp nước uống phù hợp với vật nuôi trong thời gian chờ giết mổ;

2. Hạn chế gây sợ hãi, đau đớn cho vật nuôi; không đánh đập, hành hạ vật nuôi;

3. Có biện pháp gây ngất vật nuôi trước khi giết mổ; không để vật nuôi chứng kiến đồng loại bị giết mổ.”

Theo đó, các cơ sở giết mổ phải có biện pháp gây ngất vật nuôi trước giết mổ; không để vật nuôi chứng kiến đồng loại bị giết mổ. Trong quá trình giết mổ, phải hạn chế sự sợ hãi, đau đớn cho vật nuôi. (Xong, pháp luật không yêu cầu hộ gia đình nhỏ lẻ giết mổ phải thực hiện quy định này).

>>> Luật này có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

4.  Tăng lương tối thiểu vùng từ 5,1% - 5,7%

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 90/2019/NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.

Theo đó, mức lương tối thiểu vùng áp dụng đối với người lao động làm việc ở doanh nghiệp được điều chỉnh như sau:

- Vùng I: Mức 4.420.000 đồng/tháng (hiện hành là 4.180.000 đồng/tháng).

- Vùng II: Mức 3.920.000 đồng/tháng (hiện hành là 3.710.000 đồng/tháng).

- Vùng III: Mức 3.430.000 đồng/tháng (hiện hành là 3.250.000 đồng/tháng).

- Vùng IV: Mức 3.070.000 đồng/tháng (hiện hành là 2.920.000 đồng/tháng).

Trên đây là mức thấp nhất làm cơ sở để doanh nghiệp và người lao động thỏa thuận, trả lương. Ngoài ra, từ ngày 1/1/2020 còn có sự thay đổi về vùng trong việc áp dụng lương tối thiểu vùng, cụ thể:

- Chuyển từ vùng III lên vùng II: huyện Đồng Phú (tỉnh Bình Phước); TP. Bến Tre, huyện Châu Thành (tỉnh Bến Tre);

- Chuyển từ vùng IV lên vùng III: huyện Đông Sơn, huyện Quảng Xương (tỉnh Thanh Hóa), huyện Nghi Lộc, huyện Hưng Nguyên, thị xã Cửa Lò (tỉnh Nghệ An), huyện Ba Tri, huyện Bình Đại, huyện Mỏ Cày Nam (tỉnh Bến Tre).

So với năm 2019, số địa bàn áp dụng mức lương tối thiểu vùng vùng I giữ nguyên; vùng II tăng 03 địa bàn; vùng III tăng 08 địa bàn; vùng IV giảm 08 địa bàn.

>>> Nghị định có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

5.  Tăng “kỷ lục” mức phạt vi phạm hành chính về đất đai

Nghị định 91/2019/NĐ-CP mới được Chính phủ ban hành quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai để thay thế Nghị định 102/2014/NĐ-CP hiện hành.

Theo Nghị định này, tăng hàng loạt mức phạt đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực đất đai, nổi bật phải kể đến mức phạt các vi phạm sau:

- Phạt đến 500 triệu đồng với cá nhân và 01 tỷ đồng với tổ chức nếu lấn, chiếm đất chưa sử dụng, đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp  tại khu vực đô thị  (Hiện nay, mức phạt tối đa là 10.000.000 đồng đối với cá nhân, 20.000.000 đồng đối với tổ chức ->Tăng 50 lần);

- Phạt đến 500 triệu đồng với cá nhân và 01 tỷ đồng với tổ chức nếu tự ý chuyển đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp tại khu vực đô (Hiện nay, mức phạt tối đa là 50.000.000 đồng đối với cá nhân, 100.000.000 đồng đối với tổ chức -> Tăng 10 lần).

>>> Nghị định này có hiệu lực từ ngày 05/01/2020.

6.  Cấm công ty tài chính gọi điện đòi nợ, nhắc nợ người thân khách hàng

Mới đây, Thông tư 18/2019/TT-NHNN sửa đổi Thông tư 43/2016/TT-NHNN quy định cho vay tiêu dùng của công ty tài chính được ban hành. Một trong những nội dung mới nổi bật tại Thông tư này đó là quy định tại khoản 7 Điều 1, theo đó:

“-  Không nhắc nợ, đòi nợ, gửi thông tin về việc thu hồi nợ của khách hàng đối với tổ chức, cá nhân không có nghĩa vụ trả nợ cho công ty tài chính, trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật;

-   Số lần nhắc nợ tối đa 05 (năm) lần/01 (một) ngày”

Như vậy, theo quy định trên, việc đòi nợ hay nhắc nợ người thân, bạn bè của khác hàng là hành vi bị pháp luật cẩm.

Ngoài ra, Thông tư 18/2019/TT-NHNN cũng bổ sung quy định liên quan đến dự thảo hợp đồng cho vay tiêu dùng, cụ thể: Trong quá trình cung cấp cho khách hàng dự thảo hợp đồng, công ty tài chính phải giải thích trung thực các nội dung cơ bản của hợp đồng, bao gồm cả quyền và nghĩa vụ của khách hàng, các biện pháp đôn đốc thu hồi nợ, biện pháp xử lý trong trường hợp khách hàng không trả nợ (trước đây, chỉ cần giải thích khi khách hàng yêu cầu).

>>> Thông tư này có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

7.  Mỗi m2 tương ứng với một phiếu biểu quyết tại hội nghị nhà chung cư

Ngày 31/10/2019, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 06/2019/TT-BXD sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư liên quan đến quản lý, sử dụng nhà chung cư.

Thông tư này quy định quyền biểu quyết sẽ được tính theo diện tích sở hữu riêng của chủ sở hữu căn hộ, chủ sở hữu phần diện tích khác trong nhà chung cư theo nguyên tắc: 

1m2 diện tích sở hữu riêng tương đương với 01 phiếu biểu quyết.

Hiện nay, vấn đề này được quy định tại Thông tư 02/2016/TT-BXD với nguyên tắc mỗi căn hộ tương ứng với 01 phiếu biểu quyết. Đối với phần diện tích khác trong nhà chung cư không phải là căn hộ thì mỗi phần diện tích sàn xây dựng tương đương với diện tích sàn xây dựng của căn hộ lớn nhất theo thiết kế được phê duyệt tại nhà chung cư đó có một phiếu biểu quyết.

>>> Thông tư này có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

8.  Kế toán không còn phải gửi báo cáo duy trì điều kiện hành nghề

Ngày 19/7/2019, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 44/2019/TT-BTC sửa đổi hướng dẫn cấp, thu hồi và quản lý giấy chứng nhận đăng ký hành nghề dịch vụ kế toán.

Theo đó, bắt đầu từ ngày 01/01/2020 không còn quy định kế toán phải gửi báo cáo duy trì điều kiện hành nghề. Cụ thể, bãi bỏ quy định tại khoản 1 Điều 15 Thông tư 296 /2016/TT-BTC:

“Chậm nhất là ngày 31/8 hàng năm, kế toán viên hành nghề phải gửi Báo cáo duy trì điều kiện hành nghề dịch vụ kế toán hàng năm cho Bộ Tài chính thông qua doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kế toán, hộ kinh doanh dịch vụ kế toán theo mẫu quy định tại Phụ lục số 08/ĐKHN ban hành kèm theo Thông tư 296 /2016/TT-BTC”.

Thay vào đó, kế toán viên lập và nộp báo cáo này cho doanh nghiệp, hộ gia đình kinh doanh dịch vụ kế toán để các đơn vị này làm báo cáo tổng hợp và gửi cho Bộ Tài chính chậm nhất ngày 31/8 hàng năm.

>>> Thông tư này có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

9.   Không tuyển dụng công chức ngạch kế toán viên sơ cấp

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 77/2019/TT-BTC quy định mã số, tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ và xếp lương đối với các ngạch công chức chuyên ngành kế toán, thuế, hải quan, dự trữ.

Tại Thông tư này, không còn quy định chức danh công chức đối với ngạch kế toán viên cao đẳng (mã số 06a.031) và ngạch kế toán viên sơ cấp (mã số 06.033) và quy định:

 "Các cơ quan quản lý, sử dụng công chức không thực hiện việc tuyển dụng công chức ngạch kế toán viên sơ cấp, không thực hiện chuyển ngạch công chức sang ngạch kế toán viên sơ cấp kể từ ngày 01/01/2020”.